VS – De Amerikaanse president Joe Biden veroordeelt het verzoek van de aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) om arrestatiebevelen uit te vaardigen tegen Israëlische leiders. Hij noemt de beslissing “schandalig” en vindt dat er “geen gelijkwaardigheid” bestaat tussen Israël en Hamas.

“Laat me duidelijk zijn: wat deze aanklager ook mag impliceren, er is geen enkele gelijkwaardigheid tussen Israël en Hamas”, zei Biden. “Wij zullen Israël altijd steunen tegen bedreigingen voor zijn veiligheid.” De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken uitte zich in vergelijkbare woorden. Hij noemt het gelijkstellen van Israël met Hamas “beschamend”. De arrestatieverzoeken kunnen volgens Blinken een staakt-het-vuren, een deal om gijzelaars vrij te krijgen en het leveren van extra humanitaire hulp in Gaza in gevaar brengen.

“In principe draagt dit besluit niets bij aan de voortdurende inspanningen om tot een staakt-het-vuren te komen, waardoor de gijzelaars naar buiten kunnen komen en de humanitaire hulp kan toenemen”, zei Blinken.  ICC-aanklager Karim Khan heeft maandag gevraagd om arrestatiebevelen tegen onder anderen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Israëlische defensieminister Yoav Gallant. Zij hebben een rol gespeeld in mogelijke schendingen van mensenrechten en het begaan van oorlogsmisdaden door Israël.

Khan wil ook drie Hamas-leiders laten arresteren. Het gaat om onder anderen Yahya Sinwar, de hoogste leider van de Palestijnse militante groep. De Hamas-leiders worden verdacht van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid op 7 oktober. Een panel rechters van het ICC moet nu besluiten of de arrestatiebevelen kunnen worden uitgevaardigd. (NU)…[+]

NEW YORK – Michael Cohen, de belangrijkste getuige in de strafzaak tegen Donald Trump rond betaald zwijggeld, blijkt tienduizenden dollars te hebben gestolen van zijn voormalige baas. De gewezen advocaat van de oud-president stak 30.000 dollar in eigen zak dat bedoeld was om een techbedrijf voor geleverde diensten te betalen.

De onthulling, maandag in de rechtbank in New York tijdens een felle ondervraging door de verdediging van de aangeklaagde Republikein, is ingeslagen als een bom. Op Amerikaanse nieuwszenders stellen analisten dat de aanklagers een groot probleem hebben. Zij hadden de vroegere fixer van Trump opgevoerd als getuige om de oud-president direct te linken aan het betalen van zwijggeld aan onder anderen porno-actrice Stormy Daniels. Daarbij was het beeld geschetst dat Cohen zeer loyaal was geweest aan Trump en voor hem ’een kogel zou willen vangen’.

Nu blijkt de vertrouweling een ordinaire dief. Van Cohen was al bekend dat hij meermalen had gelogen in verklaringen, onder meer tegenover het Amerikaanse Congres. Het geld drukte hij achterover door van een ingediende rekening van 50.000 dollar bij de Trump Organization voor het techbedrijf in kwestie, slechts 20.000 daadwerkelijk uit te betalen. Omdat Cohen ook schadeloos werd gesteld voor geheven belasting, bedroeg het totale voordeel 60.000 dollar. De verbijstering over de onthulling is des te groter omdat Cohen maandag onder ede bekende dit reeds te hebben opgebiecht bij justitie. Die deed niets met het strafbare feit. Evenmin brachten aanklagers dit eerder ter sprake tijdens hun beurt om Cohen in de rechtbank te ondervragen. Een analist bij CNN sprak van ’grote schade’. Cohen blijkt daarnaast sinds 2020 ruim 4 miljoen dollar te hebben verdiend met boeken en podcasts, waarin het neersabelen van Trump de rode draad is.

Zwaar misdrijf

De strafzaak tegen Trump draait officieel om valsheid in geschrifte bij de verantwoording van betaald zwijggeld. De Democratische aanklager Alvin Bragg verdenkt de Republikeinse presidentskandidaat er bovendien van dat relatief lichte vergrijp te hebben gepleegd om een zwaarder misdrijf te verhullen, te weten het onrechtmatig beïnvloeden van de presidentsverkiezingen van 2016. De verdediging twijfelt nog of ze een belangrijke expert op dit laatste punt, rechtenprofessor Bradley Smith, zal oproepen. Smith is een voormalig lid van de Federale Verkiezingscommissie (FEC) en heeft de strafzaak tegen Trump gekraakt. Volgens hem is er geen sprake van overtreding van federale verkiezingswetten, waar aanklager Bragg het over heeft. Noch de FEC noch de federale justitie zijn dan ook een zaak gestart.

Parallel rechtssysteem

Van de rechter in New York mag de expert dit evenwel niet benoemen en zich alleen uitlaten over generieke taken en bevoegdheden. De rechter meent dat de federale besluiten ’irrelevant’ zijn voor deze zaak, aangespannen door justitie in de staat New York. De VS kent een parallel rechtssysteem, met een federaal en statelijk apparaat en wetten. (De Telegraaf)…[+]

Lichamen crash geborgen

IRAN – De hoogste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, heeft vijf dagen van nationale rouw afgekondigd vanwege de dood van president Ebrahim Raisi. Daarnaast keurde hij de aanstelling van eerste vicepresident Mohammad Mokhber als interim-president goed. Mokhber krijgt volgens de Iraanse grondwet nu vijftig dagen om presidentsverkiezingen te organiseren.

De 63-jarige Raisi kwam afgelopen zondag om het leven bij een helikoptercrash in het noorden van het land, op zo’n twintig kilometer van de grens met Azerbeidzjan. Raisi keerde terug van een bezoek aan Azerbeidzjan, waar hij de ingebruikname van een dam had bijgewoond.
De helikopter waarin Raisi zat – een Bell 212-toestel – stortte neer in slecht weer, in bergachtig gebied. Naast Raisi kwam ook de minister van Buitenlandse Zaken Hossein Amirabdollahian (60) om het leven bij de crash, samen met de zeven andere inzittenden. De reddingsoperatie na de crash verliep moeizaam door de dichte mist en de duisternis. Toen gisterochtend reddingswerkers zicht kregen op de uitgebrande brokstukken van de helikopter, werd snel duidelijk dat er geen overlevenden waren.

De Iraanse staatstelevisie meldt niets over een mogelijke oorzaak van de crash. Het is bekend dat de luchtvloot van het land verouderd is door de sancties tegen het land. Israël, de aartsrivaal van Iran, laat via een anonieme functionaris tegenover persbureau Reuters weten dat het niet betrokken was bij de dood van Raisi.

De lichamen van de slachtoffers zijn inmiddels geborgen, meldt de Iraanse Rode Halve Maan. Na de dood van Raisi kwamen de nog overgebleven leden van het Iraanse kabinet bijeen voor een spoedzitting, die werd voorgezeten door Mokhber.

Raisi (63) werd in 2021 president van Iran. Daarvoor was hij de hoogste rechter van het land. Hij werd gezien als protegé en mogelijke opvolger van de hoogste leider ayatollah Ali Khamenei. Onder zijn leiding sloeg Iran een nog conservatievere weg in. Hij werd door mensenrechtenorganisaties als rechter medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden politieke gevangenen in 1988, aan het einde van de oorlog tussen Iran en Irak. Zijn presidentschap ging ook gepaard met veel geweld: zo werden de massale protesten na de dood van Mahsa Amini in 2022 hard de kop ingedrukt.

Minister van Buitenlandse Zaken Amirabdollahian, die ook omkwam bij de crash, stond net als Raisi bekend als een hardliner binnen het Iraanse regime. De zestigjarige Amirabdollahian werd in 2021 minister onder Raisi. Daarvoor vervulde hij onder twee andere buitenlandministers al hoge functies en onderhandelde hij onder meer met westerse landen over het Iraanse kernprogramma. Als minister had hij een aanzienlijke invloed op de Iraanse buitenlandpolitiek. Zo speelde hij vorige jaar een belangrijke rol bij de doorbraak in de diplomatieke betrekkingen met rivaal Saudi-Arabië en hij stond in nauw contact met de leiders van de Palestijnse terreurbeweging Hamas. Ook had hij nauwe banden met de Iraanse Revolutionaire Garde.

Het is de tweede keer dat een zittend president van Iran overlijdt; in 1981 kwam Mohammad Ali Rajai om het leven bij een bomaanslag.

De dood van Raisi en Amirabdollahian komt op een moment van grote spanningen in het Midden-Oosten, onder meer vanwege de oorlog tussen Israël en Hamas. Door die oorlog zijn ook de spanningen tussen aartsrivalen Israël en Iran toegenomen. Zo werd er begin vorige maand een luchtaanval uitgevoerd op het Iraanse consulaat in Damascus, hoogstwaarschijnlijk door Israël. Daarbij kwam een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven. Iran reageerde op die aanval door honderden drones en raketten af te vuren op Israël.

(NOS)…[+]

NIGER – De Verenigde Staten zullen uiterlijk 15 september hun laatste troepen terugtrekken uit Niger. Dat hebben de landen gezegd in een gezamenlijke verklaring.
Het akkoord kwam tot stand na een vijfdaags overleg in hoofdstad Niamey. Het biedt onder meer garanties voor de veiligheid van Amerikaanse troepen de komende maanden.

Het proces van de terugtrekking van de ruim duizend Amerikaanse militairen in het West-Afrikaanse is al ingezet. Vorige maand bereikten het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en de junta in Niger daarover overeenstemming. Sindsdien zouden al zo’n honderd militairen zijn teruggekeerd.

Tot de staatsgreep in Niger van vorig jaar zomer was het land een belangrijke partner van Washington in de strijd tegen jihadistische groeperingen in de Sahel-regio. Door het geweld van deze groeperingen, die banden hebben met Islamitische Staat en al-Qaida, zijn duizenden mensen gedood en miljoenen ontheemd geraakt.
De militaire operatie van de Amerikanen in Niger ter ondersteuning van de regering begon in 2013. Ook Frankrijk was jaren militair aanwezig in het land, maar de Fransen haalden hun troepen er eerder al weg.
De vrees bestaat dat Niger nu, net als buurlanden Mali en Burkina Faso, grotendeels in handen zal komen van terreurgroepen, wat nog meer instabiliteit in de regio zou veroorzaken. Ook zijn er zorgen over de toenemende invloed van Rusland.
Functionarissen van het Amerikaanse leger laten aan internationale persbureaus weten dat ze er niet van uitgaan dat het Russische huurlingenleger de Wagner-groep zijn invloed in Niger zal vergroten in afwezigheid van de Amerikanen.

(NOS)…[+]

MEXICO – In het zuiden van Mexico zijn de afgelopen dagen zeker veertien mensen om het leven gekomen bij drie verschillende aanslagen op politici die zich kandidaat hadden gesteld bij verkiezingen. Het geweld in het land is toegenomen in de aanloop naar de algemene verkiezingen van 2 juni. Bendes strijden om territorium en plegen aanslagen op politici en burgers.

De zuidelijke staat Chiapas wordt verscheurd door twee kartels die vechten om de controle over het grensgebied met Guatemala. Via die route wordt door criminelen veel geld verdiend aan migranten- en drugssmokkel.

Alleen al dit jaar zijn minstens 134 mensen om het leven gebracht door politiek gemotiveerde aanslagen, onder wie 24 politici die deelnamen aan verkiezingen. Vanwege de ligging is de staat Chiapas een van de drie staten met het hoogste niveau van electoraal geweld. Alleen Guerrero en Michoacán, die het hart vormen van de Mexicaanse karteloorlog, zijn nog gewelddadiger.

Donderdag opende een schutter het vuur op een campagnebijeenkomst in het plaatsje La Concordia, zo’n 125 kilometer van de grens met Guatemala. Daarbij kwamen zes mensen om het leven, onder wie een jong meisje en een kandidaat-burgemeester.

Zaterdag werd een aanslag gepleegd op een andere kandidaat-burgemeester in Chiapas. Robertony Orozco, kandidaat namens regeringspartij Morena in de stad Villa Corzo, werd op de snelweg onder vuur genomen in zijn auto. Drie mensen kwamen daarbij om het leven. Orozco overleefde de aanslag, maar raakte wel gewond.

De Mexicaanse president López Obrador krijgt intussen veel kritiek op de manier waarop hij omgaat met de bendes. Hij weigert de drugskartels hard aan te pakken, zo zeggen critici. Afgelopen vrijdag ontkende de president op een persconferentie in Chiapas dat er problemen zijn die de staatsgrenzen overstijgen. “Er zijn mensen die beweren dat Chiapas in brand staat. Nee, zoals ik heb uitgelegd ligt het probleem in deze regio en we gaan het oplossen.” (NOS)…[+]

ENGELAND – Het Britse gerechtshof heeft gisteren besloten dat Julian Assange, de oprichter van ‘klokkenluiderssite’ WikiLeaks, in hoger beroep mag tegen een bevel tot uitlevering aan de Verenigde Staten.

Het hof boog zich in maart al over de vraag of Assange kan worden uitgeleverd of opnieuw daartegen in beroep mag gaan. Die uitspraak werd toen uitgesteld, omdat het hof eerst wilde weten hoe Assange in de VS behandeld en berecht zou worden.
Het hof wilde enkele garanties van de VS voordat Assange eventueel zou worden uitgeleverd. Zo moest Assange zich kunnen beroepen op de Amerikaanse grondwet, mocht zijn Australische nationaliteit geen rol spelen in een rechtszaak en mocht hij niet de doodstraf krijgen als hij schuldig wordt bevonden.
De Amerikaanse regering beloofde dat Assange een eerlijk proces zou krijgen, maar volgens het juridische team van Assange en zijn vrouw Stella gingen de garanties niet ver genoeg. Ze zijn bezorgd over de gezondheid en veiligheid van de WikiLeaks-oprichter.

Het hof heeft nu geoordeeld dat de garanties van de VS onbevredigend en onvoldoende zijn. Het hoger beroep tegen het uitleveringsbevel mag daarom doorgaan. Assange was vanwege gezondheidsredenen zelf niet aanwezig in de rechtszaal.
Het is nog onduidelijk wanneer het hoger beroep wordt behandeld. Volgens Assanges advocaat Edward Fitzgerald kan dat nog maanden duren.
Assange wordt al 25 jaar gezocht door de VS vanwege een reeks aanklachten, waaronder spionage. Hij wordt verdacht van het lekken van geheime documenten over de oorlogen in Irak en Afghanistan op zijn platform WikiLeaks. In de VS kan Assange – alle veroordelingen bij elkaar opgeteld – 175 jaar cel krijgen.
De advocaten van Assange menen dat hun cliënt een journalist was die het Amerikaanse militaire wangedrag in Irak en Afghanistan aan het licht bracht. Maar volgens de VS gingen de acties van de Australiër veel verder dan die van een journalist die informatie verzamelt.
Assange heeft de afgelopen vijf jaar in een zwaarbeveiligde Britse gevangenis doorgebracht. Daarvoor zat hij zeven jaar ondergedoken in de Ecuadoraanse ambassade in Londen. Daar vluchtte hij naartoe, omdat hij anders mogelijk uitgezet zou worden naar Zweden. In dat land hing hem een veroordeling wegens verkrachting boven het hoofd.
(NU)…[+]

ZUID-AFRIKA – De Zuid-Afrikaanse oud-president Jacob Zuma mag toch niet meedoen aan de parlementsverkiezingen. Het constitutionele hof heeft dat gisteren besloten, nadat een lagere rechtbank Zuma’s deelname vorige maand juist had goedgekeurd na een eerdere uitsluiting door de kiescommissie.

In de Zuid-Afrikaanse grondwet staat dat iedereen die tot twaalf of meer maanden celstraf is veroordeeld niet mag plaatsnemen in het parlement. Zuma kreeg in 2021 vijftien maanden cel voor minachting van het hof. Hij kwam niet opdagen voor een hof dat bezig was met een onderzoek naar corruptie tijdens zijn ambtsperiode.

Zuma was tussen 2009 en 2018 president van Zuid-Afrika en is nu de voorman van de nieuwe partij uMkhonto we Sizwe (MK). Hij was daarvoor lid van Afrikaans Nationaal Congres, maar werd in januari uit de partij gezet. Die partij heeft alle verkiezingen in Zuid-Afrika gewonnen sinds het in 1994 een democratie werd.
De parlementsverkiezingen van dit jaar worden op 29 mei gehouden.
(De Telegraaf)…[+]