De Bel20 index noteerde vrijdag rond elf uur stabiel op 4.245,33 punten. Verder bleven de meeste Europese beurzen ook dicht bij huis, terwijl de professionele beleggers tijdens de laatste dagen van het jaar meestal de boeken al hebben gesloten. Wall Street wist donderdag op tweede kerstdag in een dunne handel openingsverliezen weg te werken, nadat techbeurs Nasdaq dinsdag op kerstavond nog 1,4 procent wist te winnen. Eerste kerstdag hield Wall Street de deuren gesloten.

In Azië viel vrijdagochtend de stijging van de Nikkei op. De index steeg 1,8 procent nadat recentelijk het Japanse kabinet instemde met een stijging van de overheidsuitgaven dit jaar met 2,6 procent op jaarbasis, naar omgerekend 732 miljard dollar. Ook bleek vrijdag dat de inflatie in november in de regio van Tokio uitkwam op 3,0 procent, vergeleken met 2,6 procent in oktober, wat speculatie over een renteverhoging door de Bank of Japan aanwakkerde.

In China werd bekend dat de industriële winsten zich verder uitbreiden tot de vierde maand op rij en zakten in november met 7,3 procent ten opzichte van een jaar eerder. Dit geeft aan dat de stimuleringsmaatregelen van Beijing de daling van de bedrijfswinsten nog niet op betekenisvolle wijze hebben kunnen helpen.

(Beursduivel)

Lange tijd was praten met Poetin taboe, maar de laatste tijd wordt in toenemende mate gehint op onderhandelingen om een eind te maken aan de oorlog in Oekraïne. Berichten uit Oekraïne ogen somber; het leger heeft een groot tekort aan manschappen, verliest terrein en met Trump in het Witte Huis staat de steun uit het Westen op losse schroeven. Verpakt in een lofzang over de Russische economie moest Poetin deze maand erkennen dat de hoge inflatie zorgelijk is. De gemiddelde Rus verdient meer dan vóór de oorlog, maar de prijzen stijgen sneller. Veel levensmiddelen zijn 30 tot 60 procent duurder dan een jaar geleden.

De sancties die het Westen in 2022 oplegde, moesten de Russische economie op de knieën krijgen. Die bleek opvallend weerbaar; in de eerste jaren van de oorlog maakte de Russische economie zelfs een sterke groei door. Nu lijkt niet de Westerse boycot, maar de eigen oorlogseconomie een probleem te worden. Sinds 2023 houdt de Russische regering een kwart van de staatsbegroting geheim. Bovendien zijn overheidsstatistieken berucht onbetrouwbaar. “Een doos van Pandora”, noemt Ruslandkenner Hubert Smeets het.

Toch zijn er voldoende tekenen om te concluderen dat de Russische economie “fragiel” is, zegt Smeets. Voor RAAM, een kennisplatform dat zich richt op Rusland, Oekraïne en Belarus, maakte hij de balans op. Een van de indicatoren is de hoge inflatie, die wordt aangejaagd door de oorlogseconomie. “Die industrie wordt gefinancierd door het Kremlin, met steeds hogere belastingen en geld uit grondstoffenfondsen van de staat zegt Smeets.

Omdat er veel handen nodig zijn om het leger te bevoorraden, zijn de lonen in defensie-industrie hoog. Poetin wees in zijn toespraak op de historisch lage werkloosheid, maar de keerzijde is dat andere industrieën kampen met enorme tekorten. Die kunnen niet worden opgevangen met arbeidskrachten uit het buitenland, want het Kremlin voert een streng anti-immigratiebeleid”, zegt Smeets. “Hierdoor worden bedrijven uit andere industrieën ook gedwongen om de lonen te verhogen, terwijl daar niet altijd budget voor is.” Ook de door het Westen opgelegde sancties en de koersdaling van de roebel dragen bij aan inflatie. Om dat te lijf te gaan verhoogde de Russische centrale bank meermaals de rente, inmiddels tot 21 procent. “Het hoogste rentepercentage sinds de val van de Sovjet-Unie zegt Smeets. En toch lukt het niet om inflatie terug te dringen. Het leidt tot vrees voor stagflatie stagnerende groei, terwijl de inflatie toeneemt. “De centrale bank draagt bij aan stagflatie”, rapporteerde de pro-Kremlin denktank TsMAKP nadat de rente vorige maand werd verhoogd. De gevolgen raken de ‘gewone Rus’, schreef Nieuwsuur vorige week. Maar wat betekent dat voor de oorlog? De voorspellingen lopen uiteen. Volgens econoom Janis Kluge van denktank Stiftung Wissenschaft der Politik komt de Russische economie halverwege 2025 in de problemen. De uitgeweken Russische econoom Vladislav Inozemtsev spreekt van een instabiele situatie, maar verwacht niet dat het tot een crisis zal leiden met gevolgen aan het front. Smeets: “De verwachting is dat Rusland de oorlog nog wel een jaar vol kan houden, maar een onverwachte gebeurtenis kan het fragiele bouwwerk laten instorten.  (NOS)

WASHINGTON – De aanstaande president Donald Trump heeft het Amerikaanse Hooggerechtshof gevraagd om de deadline voor een mogelijk verbod op TikTok uit te stellen, meldt politieke nieuwssite The Hill. Dat gaat nu in op 19 januari, een dag voor zijn inauguratie.

De Verenigde Staten hebben een wet aangenomen die het Chinese moederbedrijf van TikTok, ByteDance, tot die datum de tijd geeft om zijn Amerikaanse onderdelen te verkopen, anders dreigt een verbod op de populaire video-app. Het Amerikaanse Hooggerechtshof moet nog wel een oordeel vellen over deze wet.

Tijdens zijn verkiezingscampagne maakte de Republikein Trump bezwaar tegen de wet en beloofde hij TikTok “te redden”. Ook maakte hij tijdens zijn verkiezingscampagne veel gebruik van de video-app om jonge kiezers te bereiken. Veel Amerikaanse politici beschouwen TikTok, met ongeveer 170 miljoen Amerikaanse gebruikers, als een gevaar voor de nationale veiligheid omdat de app in Chinese handen is. (De Telegraaf)

BERLIJN – De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock spreekt van een “dringende wake-upcall” na de beschadiging van een onderzeese stroomkabel tussen Finland en Estland. Ze eist nieuwe EU-sancties tegen de Russische schaduwvloot, die mogelijk betrokken is bij de vermoedelijke sabotage.

“Bijna elke maand beschadigen schepen grote onderzeese kabels in de Oostzee”, zei ze tegen de Duitse mediagroep Funke. “Bemanningen laten ankers in het water liggen, slepen ze zonder duidelijke reden kilometers over de zeebodem en verliezen ze vervolgens bij het ophalen.” Het is volgens Baerbock lastig om te geloven dat het om toeval gaat.

De Finse politie denkt dat de woensdag ontstane schade aan de kabel tussen Finland en Estland is veroorzaakt door een anker van een olietanker. Dit schip maakt volgens de Europese Unie mogelijk deel uit van de Russische schaduwvloot. Dit zijn schepen die Rusland gebruikt om internationale sancties te omzeilen. Baerbock omschrijft de vloot als “een grote bedreiging voor ons milieu en onze veiligheid” en zegt dat Rusland de vloot gebruikt om de oorlog in Oekraïne te financieren. (De Telegraaf)

MOSKOU – De Russische president Vladimir Poetin heeft zich zaterdag verontschuldigd voor het feit dat de dodelijke crash van een vliegtuig van Azerbaijan Airlines plaatsvond in het Russische luchtruim. Hij sprak van een “tragisch incident”.

Vladimir Poetin heeft met de president van Azerbeidzjan, Ilham Aliyev, gesproken over het neerstorten van het vliegtuig van Azerbaijan Airlines. Hij sprak over een “tragisch incident” en bood daarbij zijn verontschuldigingen aan omdat het incident plaatsvond in het Russische luchtruim, aldus het persbureau Interfax.

“Vladimir Poetin verontschuldigde zich voor het feit dat het tragische incident plaatsvond in het Russische luchtruim, en betuigde nogmaals zijn diepe en oprechte medeleven met de families van de slachtoffers, en wenste de gewonden een spoedig herstel toe”, luidt de verklaring van het Kremlin. Op woensdag stortte het passagiersvliegtuig van Azerbaijan Airlines, dat op weg was van Bakoe naar Grozny, neer in het Kazachse Aktau. Daarbij kwamen 38 mensen om het leven.

Al enkele dagen beweren verschillende westerse experts dat een aanval van de Russische luchtafweer de oorzaak was van de crash. Vrijdag zeiden de VS, zonder verdere details te geven, dat ze bewijs hadden dat wees op een dergelijke raketaanval. “We hebben voorlopige aanwijzingen gezien die wijzen op de mogelijkheid dat dit vliegtuig is neergeschoten door Russische luchtafweersystemen”, zei woordvoerder John Kirby van het Witte Huis.

Het Kremlin weigerde commentaar te geven en zei dat het wachtte op de resultaten van het onderzoek door de Azerbeidzjaanse en Kazachse autoriteiten. Die laatste hebben tot nu toe nog niet met de vinger gewezen naar het Russische leger. Het Kremlin zei zaterdag wel dat toen het vliegtuig probeerde te landen in Grozny, de hoofdstad van de Russische regio Tsjetsjenië, Oekraïense drones Rusland aanvielen en dat Russische luchtverdedigingstroepen de aanvallen afsloegen. (De Telegraaf)