AMSTERDAM – Het aantal ontmantelde drugslabs in Nederland is vorig jaar explosief gestegen. Nog nooit rolde de politie zoveel locaties op waar criminelen bijvoorbeeld ‘koken’, pillen stampen of drugs versnijden: 151. Dat is bijna anderhalf keer zoveel als in 2022 (105). Met name het aantal labs waar xtc en heroïne werd bewerkt, steeg naar recordhoogte.

Het is voor de politie enigszins gissen naar verklaringen voor de enorme toename van het aantal opgerolde drugslabs, waarvan de cijfers dinsdag werden bekendgemaakt. Willem Woelders, portefeuillehouder drugs bij de politie, wijst onder ander naar de toegenomen internationale vraag naar drugs. ,,Wereldwijd is er meer vraag naar drugs. Dat zien we bijvoorbeeld aan de inbeslagnames van drugs die te relateren zijn aan Nederland. Er is simpelweg meer vraag, dus wordt er ook meer gemaakt.”

Woelders sluit ook niet uit dat het publiek scherper is op de aanwezigheid van labs. Bij Meld Misdaad Anoniem kwamen afgelopen jaar veel meer meldingen binnen van omwonenden over plekken waar pillen of cocaïne werden verwerkt. In totaal ging het vorig jaar om 330 tips over labs, een jaar eerder waren dat er nog 246. Woelders: „Nederlanders zien de excessen, zoals de ontploffing van een lab in Rotterdam, en willen dat in hun buurt niet hebben. Misschien dat het daardoor komt dat ze veel meer aan de bel trekken.”

Kopstukken achter de tralies

Het vorige record stamt uit 2020 toen er 129 drugslabs werden opgerold. Dat was mede te danken aan het kraken van Encrochat, een populaire telefoondienst waarmee criminelen dachten heimelijk te kunnen chatten. Doordat de politie plotseling drie maanden live kon meelezen met wat criminelen elkaar aan berichten stuurden, volgde er een grote golf aan arrestaties. Een enorm aantal kopstukken uit de drugshandel zaten daarmee plots achter de tralies.

Dat verklaart wellicht ook waarom er in de jaren die volgden minder locaties werden aangetroffen waar drugs werden geproduceerd. De onderwereld leek bezig met het verwerken van de klap die het van de opsporingsdiensten had gekregen. Bovendien kwam de wereldwijde coronapandemie tussendoor. Met die epidemie definitief achter de rug lijken er nieuwe criminelen te zijn opgestaan die in het gat zijn gesprongen dat de opgepakte kopstukken hebben achtergelaten. Dat laatste verklaart volgens Woelders mogelijk ook de toename van het aantal incidenten rond labs: „Met de vele arrestaties is het criminele milieu de afgelopen jaren ook de nodige kennis en ervaring over het produceren van drugs kwijtgeraakt. Ook Mexicanen die daarvoor werden ingevlogen. Misschien dat je daardoor tegenwoordig vaker een brand of ontploffing ziet, omdat criminelen minder goed weten hoe ze te werk moeten gaan.”

Zuid-Holland springt er uit

Daarnaast noteert de politie een stijging in het aantal opgerolde labs waar heroïne is geproduceerd: tien in totaal, en dat zijn er acht meer dan in het jaar daarvoor. Opvallend is dat deze labs allemaal in Zuid-Holland zijn aangetroffen, waaruit de politie concludeert dat de productie van heroïne zich met name rondom Rotterdam en Den Haag bevindt. Deze productie is vrijwel uitsluitend gericht op verkoop aan het buitenland, aangezien het aantal heroïnegebruikers in Nederland verhoudingsgewijs klein is.

Ook zijn er relatief veel ‘combinatielabs’ gevonden: op deze locaties zijn verschillende soorten drugs geproduceerd. Het gaat dan om bijvoorbeeld MDMA en crystal meth, die in het zelfde laboratorium zijn gemaakt. In 2023 zijn 21 van dit soort locaties aangetroffen, tegen negen stuks een jaar eerder. Ook cocaïne en heroïne zijn in drie gevallen in hetzelfde lab geproduceerd. Politiechef Woelders: ,,Criminele organisaties zijn kennelijk in staat snel te schakelen tussen productie van verschillende soorten drugs, naargelang de vraag.” (AD.nl)…[+]