PARAMARIBO – “Inheemse woon- en leefgebieden zijn geen domeingrond, waarover de Staat zonder voorafgaande free, prior and informed consent (FPIC) kan beschikken, maar zijn collectief eigendom van de desbetreffende inheemse volken. Dat collectief eigendom is beschermd onder het Amerikaanse Verdrag voor Mensenrechten en de VN-Verklaring inzake de Rechten van Inheemse Volken en de daarop gebaseerde internationale en nationale rechtspraak.” Dat staat in een nieuwe brief van de VIDS die de afgelopen week is gestuurd naar president Chandrikapersad Santokhi.

“Voortgaan met gronduitgiften in onze woon- en leefgebieden zijn schendingen van de legitieme rechten van de inheemse volken, waartegen wij consistent en onvermoeibaar zullen ageren op nationaal, regionaal en mondiaal niveau”, waarschuwt de VIDS. Het traditioneel gezagsorgaan van inheemse volken brengt in het schrijven in herinnering dat de VIDS op 2 december een brief heeft gestuurd naar het staatshoofd over de conceptovereenkomst met Chinalco in het woon- en leefgebied van de inheemse gemeenschappen van West- Suriname. De VIDS heeft hierover nog geen reactie gekregen.

Het traditioneel gezagsorgaan is na de bekendmaking van de bereikte MOU en conceptovereenkomst uitgenodigd door de presidentiële commissie Ontwikkeling West-Suriname Bakhuis Bauxiet. Met deze commissie, alsook met de voorzitter en ondervoorzitter van De Nationale Assemblee heeft de VIDS intussen informatieve gesprekken gehad, waarbij is benadrukt dat de Staat verplicht is om FPIC te verkrijgen van de betrokken gemeenschappen, voordat hij het besluit mag nemen om aan Chinalco rechten te verlenen om economische activiteiten in het inheemse woon- en leefgebied te ontplooien. 

In dit kader herhaalt het traditioneel gezagsorgaan dat enige en elke verdere activiteit in de richting van het komen tot een definitieve overeenkomst dient te worden teruggedraaid of stopgezet. Door het opstarten van een proces van omstandige en volledige informatieverschaffing aan de betrokken gemeenschappen over het Chinalco-project kunnen ze in staat zijn om al dan niet een FPIC te geven aan het voornoemde project. Pas na verkregen FPIC mag de Staat op basis daarvan verder onderhandelen met Chinalco.

“Wij attenderen u erop dat het vereiste van het volgen van de FPIC-procedure geen eenmalig te volgen procedure is. Maar één is die telkenmale gevolgd moet worden bij elk te nemen besluit met het risico op een impact op de rechten en/of op het woon- en leefgebied van de inheemse gemeenschappen van het West-Suriname-gebied”, staat verder in het schrijven.

De VIDS is bereid om in samenspraak met de daartoe door de wet bevoegde instanties te werken aan het ontwerpen en uiteenzetten van de noodzakelijke volwaardige FPIC-procedures. Deze dienen te voldoen aan internationale FPIC-standaarden. Ook moeten erkende rechten van inheemse volken in acht genomen worden.  De kosten verbonden aan deze processen zullen ook begroot worden, om te garanderen dat de financiële middelen voor die processen daadwerkelijk beschikbaar zijn. De VIDS wil in dit verband weten wie de rechtmatige vertegenwoordiger van de Staat is, die hierover met het gezagsorgaan in overleg zal treden.

PARAMARIBO – Tijdens de officiële opening van het nieuwe NDP-informatiecentrum in De Nieuwe Grond zaterdag riep NDP-voorzitter Jennifer Simons haar gehoor op de aankomende verkiezingsperiode serieus te nemen. Volgens Simons is deze tijd niet slechts een moment voor feest en plezier, maar een kritieke periode die zij omschreef als “een kwestie van leven en dood”. “Verkiezingen zijn geen grap; het is een serieuze zaak”, benadrukte zij.

In haar toespraak uitte Simons forse kritiek op de huidige regering onder leiding van president Chandrikapersad Santokhi. Ze beschuldigde de regering ervan invloed uit te oefenen op delen van de rechterlijke macht en wetten te negeren die niet in haar voordeel werken. “Na en egi ososuma taki. Santokhi heeft bepaalde delen van de rechterlijke macht in zijn zak”, beweerde ze. “De situatie waarin wet en recht worden geschonden, hebben wij nooit eerder meegemaakt – niet onder Venetiaan, niet onder Wijdenbosch, en zelfs niet onder Bouterse”, aldus de NDP-voorzitter.

Simons benadrukte dat Suriname behoefte heeft aan een onafhankelijke procureur-generaal en een sterkere rechterlijke macht. Ook wees zij op de noodzaak om corruptie te bestrijden en de bestuurlijke kwaliteit van het land te verbeteren. “Deze fundamentele kwesties verdienen de hoogste prioriteit”,  stelde Simons.

Simons gaf aan dat het vertrouwen van de Surinaamse bevolking in de politiek de afgelopen jaren is afgenomen door wat zij het wanbeleid van de huidige regering noemt. “Het is triest dat wij, als een land dat rijk is aan natuurlijke hulpbronnen, nog steeds worstelen met armoede”, zei ze. Simons hekelde de bewering van de regering-Santokhi dat de regering-Bouterse Suriname zou hebben achtergelaten met een financiële puinhoop door overmatige leningen. Volgens haar werden de leningen onder Bouterse gebruikt om de samenleving ten goede te komen, in tegenstelling tot de huidige regering, die volgens haar meer geld heeft geleend  en gehad zonder dat de samenleving daar profijt van heeft gehad.

Daarnaast bekritiseerde Simons het sociaal beleid van de regering en wees zij op de waarschuwing van het Internationaal Monetair Fonds, dat heeft aangegeven dat er geen sociaal programma is uitgevoerd. Ze sprak ook haar ongenoegen uit over het akkoord dat de regering heeft gesloten met de internationale kredietverstrekker Oppenheimer, wat volgens haar heeft geleid tot een verdubbeling van de schuldenlast.

Simons riep de kiezers op om massaal te stemmen op de NDP tijdens de verkiezingen van 25 mei. Volgens haar kan Suriname alleen door een nieuwe koers te varen uit de huidige situatie komen. Ze waarschuwde het publiek ook voor wat zij noemde “leugens” van de VHP, die naar haar mening alles in het werk zou stellen om de NDP te criminaliseren. Simons besloot haar toespraak met een citaat van voormalig NDP-voorzitter Desi Bouterse: “If Chan du unu wan sani, kosi Chan maar no kosi a heri bevolkingsgroep fu Chan.”

PARAMARIBO – De internationale economie blijft sterk beïnvloed door Trumponomics (economie dat wordt bepaald door Trump zijn beleid), wat leidt tot handelsoorlogen en politieke spanningen. Dit zegt econoom Jim Bousaid zaterdag tijdens een presentatie in het Self Reliance Auditorium die door bedrijvenorganisatie Usaha Berkah werd georganiseerd. “Deze ontwikkelingen resulteren in hogere prijzen en een sterkere Amerikaanse dollar, wat uitdagingen oplevert voor opkomende markten zoals Suriname”, zegt Bousaid.

Bousaid benadrukt dat handelsoorlogen en politieke spanningen in de wereld niet alleen gevolgen voor derdewereldlanden hebben, maar ook inefficiënties creëren in de wereldwijde allocatie van productiefactoren. Er zijn hierdoor zowel kansen als uitdagingen die het land te wachten staan, mede onder invloed van internationale en nationale trends. Ook de recessiedreiging in grote economische blokken zoals de Europese Unie en de impact van een zwakkere Chinese yuan werden tijdens de presentatie van Bousaid besproken. “Voor Suriname kunnen deze mondiale verschuivingen gevolgen hebben voor investeringen in de olie-industrie en de toegang tot klimaatfinanciering, mede door het Amerikaanse terugtrekken uit het Klimaatakkoord van Parijs.”

Suriname heeft recent een zekere mate van macro-economische stabiliteit bereikt. Toch blijft deze stabiliteit fragiel, gezien de zwakke institutionele capaciteit en de beperkte financiële slagkracht van het land, aldus Bousaid. Het lopende Extended Fund Facility-programma van het Internationaal Monetair Fonds eindigt op 31 maart. Er is een nieuwe fase nodig waarin groei gestimuleerd wordt en het investeringsklimaat verbeterd. De verwachte instroom van inkomsten uit offshore olieproductie, met name vanaf 2028, biedt een veelbelovende toekomst. Toch benadrukt Bousaid dat een geïntegreerd en duurzaam ontwikkelingsplan essentieel is om deze inkomsten effectief te beheren en de risico’s van economische verstoringen, zoals Dutch Disease, te beheersen.

De presentatie van Bousaid wees ook op concrete kansen voor het Surinaamse bedrijfsleven. Met de Final Investment Decision (FID) van Staatsolie en Total Energies/APA Corporation worden aanzienlijke economische effecten verwacht. Dit schept ruimte voor lokale bedrijven om te profiteren van ‘local content’-beleid. Het Blue Wave-programma van Staatsolie en de oprichting van een Centrum voor Nationale Bedrijfsontwikkeling zullen bedrijven ondersteunen bij certificering en strategische samenwerking. Bousaid onderstreepte dat het bedrijfsleven zich proactief moet voorbereiden. “Strategisch management en partnerschappen zijn kritieke succesfactoren”, zei hij. Certificering en kwaliteitsborging worden steeds belangrijker naarmate concurrentie toeneemt. De vooruitzichten voor Suriname zijn positief, met sterke groei in sectoren als olie en gas. Volgens Bousaid moeten Surinamers hun mentaliteit aanpassen om deze veelbelovende toekomst te realiseren.