PARAMARIBO - De illegale jacht en smokkel van jaguars in Suriname is schrikbarender dan gedacht. Terwijl in Suriname zelf er weinig gewag van wordt gemaakt,...
trekt de rest van de wereld met keiharde data aan de bel. Smokkelaars opereren vaak binnen bredere criminele netwerken die zich ook bezighouden met mensenhandel en drugssmokkel. Een volwassen jaguar kan op de zwarte markt al snel SRD 100.000 of meer opleveren, en is daarmee verleiding voor dorpsgemeenschappen die hun woongebied delen met de exotische dieren.
Hoewel overheden in Centraal- en Zuid-Amerika, inclusief Suriname, stroperij en handel in wilde dieren hebben verboden, blijkt de handhaving in de praktijk zwak. Volgens een nieuw rapport van het in Washington D.C. gevestigde International Fund for Animal Welfare (IFAW) lopen stropers nauwelijks risico op vervolging. De organisatie documenteerde tussen 2017 en 2022 maar liefst 1.945 gevallen van illegale jacht of handel in wilde dieren in 18 Latijns-Amerikaanse landen, waaronder 188 jaguars. Suriname springt hierbij extra in het oog vanwege de gebrekkige controle en de hoge mate van smokkel van jaguardelen.
Jaguarvlees, botten en organen worden in de traditionele geneeskunde gebruikt. Hun huiden worden als decoratie verkocht, terwijl tanden en klauwen worden verwerkt in sieraden die door leden van de Chinese maffia als statussymbool worden gedragen. De grootste hoektanden leveren het meeste geld op. De karkassen worden vaak gekookt tot een pasta die volgens geruchten medicinale eigenschappen zou hebben en gemakkelijk in koffers gesmokkeld kan worden.
Wat vooral opvalt, is dat Suriname zelf nauwelijks actie onderneemt om deze ontwikkeling een halt toe te roepen. Het zijn buitenlandse mediakanalen, zoals The Washington Post, die uitvoerig onderzoek hebben gedaan en onthullen hoe gemakkelijk het is om in Suriname jaguars te doden en in stukken door te verkopen. In interviews met smokkelaars geven deze openlijk toe dat ze zonder veel moeite kunnen opereren en dat er nauwelijks handhaving is.
Surinaamse jaguarstropers en smokkelaars voorzien vooral de Aziatische markt van deze bedreigde diersoort. In landen als China, waar de tijgerpopulaties vrijwel zijn uitgestorven, wordt de jaguar als een waardevolle vervanger gezien. Stropers kunnen tot 3.000 Amerikaanse dollar per jaguar verdienen, terwijl de smokkelaars die de dieren ‘verwerken’ en verpakken voor verzending naar Azië nog veel meer verdienen. De handel vertoont sterke overeenkomsten met de drugssmokkel.
Een van de meest actieve netwerken in de illegale handel in wilde dieren in Suriname blijkt een groep Aziatische ondernemers te zijn die zich ook bezighouden met het smokkelen van migranten uit Zuid-China naar de Verenigde Staten. Volgens rapporten van het Environmental Law Institute (ELI) vragen deze smokkelaars zo’n USD 55.000 per persoon. Eenmaal in Suriname krijgen de migranten valse paspoorten waarmee ze via Mexico de VS proberen binnen te komen. “Het probleem is dat wetshandhavingsinstanties in de VS en Latijns-Amerika niet beschikken over de middelen, taalkennis en culturele expertise om deze netwerken te ontmantelen of zelfs maar te begrijpen hoe groot hun reikwijdte is”, zegt Leland Lazarus, een expert op het gebied van China-Latijns-Amerika betrekkingen aan de Florida International University.