TEHERAN – Israël heeft in de nacht van zaterdag op zondag Iran opnieuw openlijk en direct aangevallen. Dit is een nieuwe stap in het steeds verder escalerende conflict tussen beide landen. Toch blijven de eerste reacties uit Iran voorzichtig en afwachtend, merken deskundigen op.

“Aan de reacties te zien, lijkt het erop dat Iran hier goed op voorbereid was,” zegt Iran-deskundige Damon Golriz. Meerdere landen, waaronder Israël zelf, zouden Iran op de hoogte hebben gesteld van de aanval. De meeste officiële uitspraken vanuit Iran zijn kalm en ingetogen, aldus Golriz. “Maar dat betekent niet dat het nu voorbij is.”

Volgens het Israëlische leger was de aanval uitsluitend gericht op militaire doelen. Het is daarmee een “symmetrische” aanval in vergelijking met de Iraanse aanval op Israëlische militaire doelen op 1 oktober, stelt Erwin van Veen, conflictonderzoeker bij Instituut Clingendael. Israël heeft het voor Iran op deze manier makkelijker gemaakt om het hierbij te laten, zegt hij. “De bal ligt nu bij Teheran.”

Zondag kwam het Iraanse leger met een verklaring waarin werd gesuggereerd dat een wapenstilstand in de Gazastrook en Libanon belangrijker zou zijn dan een vergeldingsaanval. Hiermee lijkt er ruimte voor de-escalatie. “Maar Iran heeft niet aangegeven dat het wat hen betreft nu voorbij is; dat deden ze na de vorige aanval wel,” zegt Van Veen.

Er is echter wel sprake van gezichtsverlies voor Iran, aldus Golriz. “De boodschap van Israël is: we kunnen op drie locaties aanvallen zonder schade en met succes verdedigingsmechanismen in het land uitschakelen.” Hiermee toont Israël volgens hem aan dat het nog veel meer schade zou kunnen aanrichten.

Het doelwit van de aanval was specifiek de Iraanse luchtverdediging, zegt Van Veen. Het is onduidelijk hoeveel schade is aangericht. “Als een groot deel is uitgeschakeld, opent dat de deur voor toekomstige aanvallen, die dan zwaarder kunnen aankomen omdat ze niet kunnen worden tegengehouden.”

Desondanks klinken er weinig dreigende woorden vanuit Iran, wat ook te maken heeft met hoe er in het binnenland wordt gekeken naar de oplopende spanningen. “Het land heeft enorme economische problemen en er heerst grote ontevredenheid onder de bevolking,” legt Golriz uit. De Iraanse bevolking zit dan ook niet te wachten op oorlog en oorlogsretoriek, voegt hij toe. (NOS)

Fototekst: Vrouwen in Teheran lopen langs een billboard met een anti-Israëlische tekst. (AFP)