AMSTERDAM  –   Met een internationale operatie legde de politie dinsdag opnieuw een telefoondienst voor criminelen plat: Matrix. Opsporingsdiensten konden drie maanden lang meelezen met wat criminelen elkaar in het geheim dachten te sturen, in totaal ging het om zo’n 2,3 miljoen berichten. Matrix werd onder andere gebruikt bij de moord op de Nederlandse misdaadjournalist Peter R. de Vries.

Het kraken van Matrix stond al drie jaar op het wensenlijstje van de Nederlandse opsporingsautoriteiten. Het was de moord op Peter R. de Vries in juli 2021 die ervoor zorgde dat het chatprogramma, waarmee criminelen elkaar versleutelde berichten kunnen sturen, vol in de schijnwerpers kwam. De uitvoerders van de aanslag kregen destijds via deze app instructies van de moordmakelaar. Drie jaar na de moord op de misdaadjournalist slaagde Nederland, in samenwerking met Spanje, Frankrijk Italië en Litouwen erin om drie maanden lang live mee te lezen wat gebruikers van Matrix in het geheim naar elkaar dachten te sturen. Berichten over internationale drugshandel, witwassen, geweld en corruptie. Dinsdag werden verspreid over Europa verschillende sleutelspelers achter de berichtendienst opgepakt.

Op verzoek van Nederland werd in het Spaanse Marbella, het vermeende brein achter Matrix, in de boeien geslagen. Het gaat om een 52-jarige man uit Litouwen. Ook een Nederlandse handlanger (30) werd aangehouden. De Spaanse autoriteiten doorzochten verder zes panden en legde beslag op een villa ter waarde van 15 miljoen euro. Ook in Litouwen vonden zes huiszoekingen plaats. In Frankrijk zit een derde verdachte vast. In totaal werd er tijdens de zogeheten ‘klapdag’ beslag gelegd op €130.000 cash geld en een half miljoen aan cryptomunten, evenals vier auto’s en bijna duizend Matrix-telefoons.

Matrix is het negende criminele communicatiemiddel dat wordt gekraakt door Europese opsporingsdiensten. Eerder gingen onder andere Encrochat en Sky ECC voor de bijl. Daardoor kon de politie de afgelopen jaren meer dan een miljard heimelijke berichten tussen criminelen lezen. Het diende als bewijs in rechtszaken en leidde tot de veroordeling van talloze criminele kopstukken uit binnen- en buitenland. Vergeleken met voorgangers als Encrochat en SKY ECC is Matrix een bescheiden speler in de onderwereld. In totaal werd de dienst door grofweg duizend mensen gebruikt. Dat had alles te maken met de verkoopstrategie. Het werd niet open en bloot verkocht, maar gebruikers kregen alleen toegang als ze waren uitgenodigd. Voor een abonnement van een half jaar was je grofweg €1.500 kwijt. De oprichters van Matrix vergeleken hun creatie met een luxe sportwagen.

In 2021 startte Nederland en Frankrijk het onderzoek naar Matrix. Al snel bleek dat de infrastructuur achter de dienst behoorlijk ingenieus in elkaar zat en draaide op computerservers verspreid over heel Europa. Bovendien zaten de gebruikers in verschillende landen. Het leidde uiteindelijk tot een samenwerking tussen vijf partijen: Nederland, Frankrijk, Italië, Litouwen en Spanje. Rechercheurs en analisten uit die landen vormden bij Europol een taskforce die de 2,3 miljoen berichten analyseerde. (HLN)